Tại sao một số người ăn cá biển lại bị ngứa?

Cá biển từ lâu không còn là món ăn quá xa lạ đối với nhiều người. Tuy nhiên, loại thực phẩm này đôi lúc lại khiến nhiều người có nguy cơ dị ứng hay ngộ độc. Chẳng hạn như: nổi mẩn ngứa, nổi hạch, nôn khan, đau bụng, co giật,...

Nguyên nhân khiến một số người bị dị ứng khi ăn cá biển

Thông thường, khi bị dị ứng với cá biển thì nhiều người sẽ nghĩ đó là do trong chính thực phẩm đó có mang mầm độc. Tuy nhiên, ít ai biết rằng nếu bảo quản cá biển không đúng cách thì chất gây dị ứng sẽ sản sinh và khiến người ăn bị dị ứng. Một trong những chất độc được cho là gây ra tình trạng ngứa khi ăn cá biển là do người ăn bị ngộ độc histamine (histamine poisoning).

Điều cần lưu ý ở đây là độc tố histamine không hề có sẵn trong cá biển mà phát sinh do quá trình bảo quản không hợp lý. Cụ thể, chỉ có loại cá nào có nhiều histidine tự do, tức là loại histidine không gắn vào protein mới khả năng chuyển hóa thành histamine và gây ra tình trạng dị ứng.

Cá biển thuộc nhóm thịt đỏ và cung cấp nhiều giá trị dinh dưỡng cho sức khỏe con người nhưng nếu không đáp ứng đủ điều kiện bảo quản thì một số loại cá biển phổ biến như: cá mòi, cá hồi, cá trích,… đều có thể phát sinh histamine ở mức cao.

Đặc biệt, với đặc tính khá bền nhiệt của histamine nên ngay cả khi được nấu chín kỹ, đông lạnh hay làm nước mắm thì một vài loại cá biển cũng có thể sản sinh histamine dù không đủ lượng để gây dị ứng. Cơ thể chúng ta có thể “chấp nhận” một lượng histamine nhất định (tùy vào cơ địa của mỗi người) bởi độc tố histamine sẽ bị phân hủy do enzyme khi vào cơ thể con người.

Trường hợp người ăn bị dị ứng do ngộ độc histamine thì họ phải tiêu thụ loại cá biển có mức histamine cao hoặc enzyme trong cơ thể người ăn bị ức chế không phân hủy được histamine vì lý do nào đó.

Thêm nữa, một số người sẽ chỉ bị dị ứng với một số loại cá biển, nhưng cũng có trường hợp người ăn bị dị ứng với nhiều loại cá biển khác nhau. Điều này được giải thích là chất gây dị ứng có trong cá đều khá giống nhau và quá trình nấu ăn không thể làm biến mất hoàn toàn chất gây dị ứng là histamine trong cá biển.

Những triệu chứng dị ứng với cá biển

Nếu người ăn tiêu thụ một lượng histamine nhất định có trong một số loại cá biển, những triệu chứng dị ứng sẽ thường xuất hiện trong khoảng một giờ sau đó. Tuy nhiên, tình trạng dị ứng cũng có thể xảy ra khi người bị dị ứng tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp như chạm, ngửi,... Dị ứng cũng còn tùy thuộc cơ địa mỗi người, cụ thể là ở người lớn sẽ có nguy cơ bị dị ứng cá biển nhiều hơn trẻ em.

Tình trạng dị ứng khi ăn cá biển

Dưới đây là một số triệu chứng của dị ứng cá biển:

- Ngứa, nổi mẩn đỏ trên da hoặc mắt;

- Sưng tấy;

- Khó tiêu;

- Đau bụng, buồn nôn;

- Tiêu chảy;

- Hắt hơi, nghẹt mũi;

- Thở gấp, khó thở. 

Bên cạnh đó, có một số trường hợp cơ thể có phản ứng mạnh mẽ (người có lịch sử dị ứng và hen suyễn) với chất gây dị ứng từ cá sẽ dẫn đến việc người ăn bị sốc phản vệ như: Váng đầu, tim đập nhanh hoặc yếu hơn, khó thở và nghiêm trọng hơn là sốc hay mất ý thức.

Cách xử lý khi bị dị ứng cá biển

Khi tình trạng dị ứng với cá biển xảy ra, người dị ứng cần có những lưu ý khi lựa chọn loại thực phẩm này:

Đầu tiên, chọn mua và chế biến những loại cá tươi ngon mà chúng ta có thể truy xuất rõ thông tin và xuất xứ của chúng.

Thứ hai, nếu có thể, người dị ứng nên loại bỏ cá biển khỏi chế độ ăn uống của mình.

Thứ ba, tùy thuộc vào mức độ dị ứng người bệnh có thể giảm thiểu và điều trị triệu chứng đó bằng những phương pháp phù hợp. Chẳng hạn, với tình trạng dị ứng nhẹ, người dị ứng có thể tham khảo một số phương pháp dân gian làm giảm một số triệu chứng: ngứa, sưng, nổi mẩn đỏ tại nhà. Trường hợp dị ứng biểu hiện ở mức độ nặng, người dị ứng nên đến bệnh viện để được tư vấn phương pháp hữu hiệu nhất.

Có thể thấy, dù cá biển là một thực phẩm hết sức gần gũi và phổ biến đối với nhiều người, nhưng trên thực tế vẫn có không ít có khả năng bị dị ứng hay thậm chí ngộ độc đối với một số loại cá biển. Như vậy, khi chọn lựa loại thực phẩm này, chúng ta cần phải có biện pháp bảo quản, chế biến hợp lý để tránh nguy cơ dị ứng không đáng.